Thuế chống bán phá giá được áp dụng cho một số loại hàng hóa nhập khẩu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, hàng hóa nhập khẩu giá rẻ ngày càng gia tăng, tạo sức ép lớn lên các ngành sản xuất trong nước. Để bảo vệ thị trường và duy trì cạnh tranh lành mạnh, Việt Nam áp dụng thuế chống bán phá giá. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ khái niệm, thời điểm áp dụng và các mặt hàng chịu thuế chống bán phá giá theo quy định pháp luật hiện hành.

Tìm hiểu chung về thuế chống bán phá giá. Ảnh ECUS Thái Sơn

1. Thuế chống bán phá giá áp dụng khi nào?

Thuế chống bán phá giá là một loại thuế nhập khẩu bổ sung, được áp dụng đối với hàng hóa nước ngoài bán vào Việt Nam với giá thấp hơn giá thông thường tại nước xuất khẩu, gây thiệt hại đáng kể hoặc đe dọa gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước.

Theo Khoản 1, Điều 77, Luật Quản lý ngoại thương năm 2017, “bán phá giá hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam là hành vi nhập khẩu hàng hóa với giá thấp hơn giá thông thường của hàng hóa đó ở nước xuất khẩu trong điều kiện thương mại bình thường.”

Thuế chống bán phá giá không phải là một loại thuế đánh rộng rãi, mà chỉ được áp dụng như biện pháp phòng vệ thương mại tạm thời hoặc chính thức để bảo vệ ngành sản xuất nội địa trước sự cạnh tranh không lành mạnh. Mục tiêu của thuế này là tạo sân chơi công bằng, giúp doanh nghiệp trong nước duy trì sản xuất, việc làm và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập.

Trên thực tế, hàng hóa bị coi là “bán phá giá” khi mức giá xuất khẩu sang Việt Nam thấp hơn giá bán tại thị trường nước xuất khẩu, hoặc thấp hơn giá trị thông thường được xác định theo quy định tại Điều 78, Luật Quản lý ngoại thương 2017. Khi hành vi này gây tổn hại cho ngành sản xuất trong nước (ví dụ: sụt giảm sản lượng, doanh thu, lợi nhuận, lao động…), Nhà nước có quyền áp dụng thuế chống bán phá giá để khắc phục.

Không phải mọi trường hợp hàng hóa nước ngoài có giá thấp đều bị coi là bán phá giá. Việc áp dụng thuế chống bán phá giá chỉ được thực hiện khi đồng thời thỏa mãn ba điều kiện theo Điều 81, Luật Quản lý ngoại thương năm 2017 và Nghị định số 10/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật này, bao gồm:

(1) Có hành vi bán phá giá hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam.

Cơ quan điều tra xác định có sự chênh lệch giữa giá xuất khẩu và giá thông thường của hàng hóa cùng loại tại nước xuất khẩu. Mức chênh lệch này được tính theo biên độ phá giá - nếu biên độ từ 2% trở lên, hàng hóa có thể bị xem xét áp thuế.

(2) Ngành sản xuất trong nước bị thiệt hại đáng kể hoặc có nguy cơ bị thiệt hại đáng kể.

Thiệt hại được thể hiện ở việc giảm sản lượng, giảm doanh số, giảm lợi nhuận, mất thị phần hoặc cắt giảm lao động. Việc đánh giá dựa trên số liệu thực tế của các doanh nghiệp nội địa có sản phẩm tương tự.

(3) Có mối quan hệ nhân quả giữa hàng nhập khẩu bị bán phá giá và thiệt hại của ngành sản xuất trong nước.

Cơ quan điều tra phải chứng minh thiệt hại nêu trên xuất phát từ hành vi bán phá giá, chứ không phải do yếu tố khác (như suy giảm nhu cầu, thay đổi công nghệ hoặc yếu tố thị trường).

Khi có căn cứ xác định ba yếu tố này, Bộ Công Thương - cơ quan được giao quản lý phòng vệ thương mại sẽ tiến hành điều tra chống bán phá giá. Trong quá trình điều tra, nếu phát hiện có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng, thuế chống bán phá giá tạm thời có thể được áp dụng trong thời hạn không quá 120 ngày, và có thể gia hạn thêm 60 ngày theo quy định tại Điều 81 Nghị định 10/2018/NĐ-CP.

Sau khi kết thúc điều tra và có kết luận chính thức, Bộ trưởng Bộ Công Thương có thể ban hành quyết định áp dụng thuế chống bán phá giá chính thức, thường có thời hạn 5 năm, và có thể được xem xét gia hạn nếu tình hình phá giá vẫn tiếp diễn hoặc tái diễn.

Một số loại hàng hóa bị áp thuế chống bán phá giá. Ảnh ECUS Thái Sơn

2. Những mặt hàng nhập khẩu bị áp dụng thuế chống bán phá giá

Trong nhiều năm qua, Việt Nam đã áp dụng thuế chống bán phá giá đối với nhiều nhóm hàng nhập khẩu từ các quốc gia khác nhau, đặc biệt trong các ngành có tính cạnh tranh cao và ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nội địa. Một số ví dụ tiêu biểu:

• Một số sản phẩm thép cán nóng từ Trung Quốc chính thức bị áp mức thuế chống bán phá giá chính thức là từ 23,10% đến 27,83% theo Quyết định số 1959/QĐ-BCT từ 06/7/2025.

• Một số sản phẩm ghế và bàn có xuất xứ từ Trung Quốc bị áp thuế chống bán phá giá lần lượt là 21,4% và 35,2% theo Quyết định số 235/QĐ-BCT có hiệu lực từ ngày 13/02/2023 và thời hạn hiệu lực là 5 năm.

• Thép mạ nhập khẩu từ CHND Trung Hoa và Đại Hàn Dân Quốc bị áp dụng thuế chống bán phá giá trong vòng 5 năm từ 14/8/2025 với biên độ lên đến 37,13% theo Quyết định số 2310/QĐ-BCT.

• Đường mía nhập khẩu từ Thái Lan - bị áp thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp từ 16/6/2021 theo Quyết định 1578/QĐ-BCT, với mức thuế lần lượt là 42,99% và 4,65%. Hiện loại hàng hóa này từ Thái Lan vẫn đang được Cơ quan chức năng Việt Nam tiếp tục điều tra, rà soát.

• Một số sản phẩm tháp điện gió có xuất xứ từ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá chính thức là 97% trong 5 năm, kể từ 09/01/2025 theo Quyết định số 3453/QĐ-BCT.

Những mặt hàng trên là các trường hợp điển hình cho thấy biện pháp thuế chống bán phá giá đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ ngành sản xuất trong nước, đặc biệt khi hàng nhập khẩu được bán với giá thấp nhờ được trợ cấp, ưu đãi sản xuất hoặc chi phí thấp hơn do quy mô lớn.

Nhìn chung, thuế chống bán phá giá là một công cụ quan trọng trong hệ thống phòng vệ thương mại của Việt Nam. Biện pháp này giúp bảo vệ doanh nghiệp trong nước trước sự cạnh tranh không công bằng từ hàng nhập khẩu giá rẻ, đồng thời duy trì sự ổn định của thị trường trong nước. Việc hiểu rõ khái niệm, điều kiện áp dụng và danh mục hàng hóa bị ảnh hưởng giúp doanh nghiệp chủ động trong hoạt động xuất nhập khẩu, tuân thủ quy định pháp luật và ứng phó hiệu quả với các rào cản thương mại quốc tế.

Dương Nguyễn

ECUS là phần mềm hải quan điện tử của Công ty PTCN Thái Sơn, phần mềm không chỉ là công cụ hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thủ tục nhập khẩu một cách nhanh chóng và chính xác, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tuân thủ các quy định Pháp luật về thuế chống bán phá giá.

Thông qua việc tích hợp dữ liệu, tự động kiểm tra mã hàng và áp dụng biểu thuế phù hợp, ECUS giúp cơ quan hải quan kiểm soát hiệu quả các hành vi gian lận thương mại, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý và chi phí phát sinh. Sự kết nối chặt chẽ giữa công nghệ số và chính sách thương mại như thuế chống bán phá giá chính là minh chứng cho xu hướng hiện đại hóa quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, hướng tới một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và bền vững.

Nếu bạn cần hỗ trợ về nghiệp vụ hải quan và xuất nhập khẩu có thể liên hệ Trung tâm HTKH ECUS 24/7 miễn phí 1900 4767 - 1900 4768 để được tư vấn và hướng dẫn tốt nhất.

Các tin tức liên quan:

• Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển